تحلیل وضعیت خشکیدگی جنگل‌های بلوط زاگرس با استفاده از روش‌های آمار مکانی (پژوهش موردی: جنگل زرآب استان ایلام)

 DOR: 98.1000/1735 0859.1397.16.129.32.2.1578.41     حدود یک دهه است که پدیده خشکیدگی در جنگل‌های بلوط زاگرس مشاهده شده است. یکی از کانون‌های اصلی و ابتدایی این پدیده جنگل‌های استان‌ ایلام هستند. در این پژوهش جنگلی به مساحت 83 هکتار در منطقه زرآب ایلام که مبتلا به خشکیدگی بود انتخاب و نوع گونه، قطر برابرسینه، فرم پرورشی، ارتفاع کل، درصد خشکیدگی و سطح تاج کلیه درختان خشکیده بررسی و مختصات جغرافیایی آنها تعیین شد. ساختار، الگو و همبستگی مکانی این متغیر‌ها به­ترتیب با استفاده از  تحلیل واریوگرام، آماره او-رینگ و تابع همبستگی نشان‌دار (MCF) بررسی شد. نتایج نشان داد که تراکم درختان دچار خشکیدگی 27 پایه در هکتار است که بیشتر شامل جست‌گروه‌های شاخه‌زاد با بیشترین فراوانی در پایه‌های کم‌قطر و میان‌قطر بوده است. الگوی پراکنش درختان دچار خشکیدگی تا شعاع 35 متری خوشه‌ای و پس از آن یکنواخت بود. تحلیل واریوگرم نشان داد که درصد خشکیدگی و قطر برابرسینه دارای ساختار مکانی قوی قابل مدل‌سازی و سطح تاج و ارتفاع کل دارای ساختار مکانی ضعیف هستند. نمودار MCF نشان داد که قطر برابرسینه درختان خشکیده مجاور مشابه نیستند، اما درصد خشکیدگی آنها به هم شباهت دارند. به‌طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که خشکیدگی در تمام درختان منطقه پژوهش با متغیرهای زیست‌سنجی مختلف و در جهات مختلف جغرافیایی اتفاق افتاده است. نتایج به­دست­آمده می‌تواند راهنمایی برای مدیریت پایدار این توده‌ها و جنگل‌شناسیکاربردی آنها بوده و به­هنگام برش‌های بهداشتی مدنظر قرار گیرد تا براساس نوع الگوی پراکنش و ابعاد لکه‌ها و خوشه‌ها و فواصل موجود دخالت صورت گیرد.